Türkiye’de 1991 yılından itibaren zorunlu olan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında, geri dönüşüm çalışmaları başlamıştır. 20 yılı aşkın süregelen geri dönüşüm çalışmaları, artarak devam etmektedir. Dünyanın tüketim alışkanlıkları düşünüldüğünde ‘kullan-at’ düşüncesinin kırılmaya uğrayarak ‘kullan-geri dönüştür-yeniden kullan’ şeklinde değişim gösterdiği görülmektedir.
Geri dönüşüm çalışmaları ile ‘kullan-at’ alışkanlığının en çok uygulandığı malzeme olan plastik için durum gelişme kaydetmektedir. Her sene 1 milyon ton plastik atığı geri dönüştürülmektedir. Bu istatistiksel bilgiye dayanarak geri dönüştürülen bir ton plastiğin, 14 bin kwh enerji tasarrufuna tekabül ettiği görülmektedir. Doğada binlerce yıl yok olmadan var olan plastiklerin yüksek oranlarda geri dönüştürülmesi doğal kaynaklarımızı koruyabilme konusunda yardımcı olmaktadır.
Türkiye’de Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?
Çeşitli malzeme atıklarının ayrıştırılmış kategorilerdeki kutularda toplanarak renklerine göre ayrılıp geri dönüştürülmektedir. Cam, plastik, kağıt, alüminyum, plastik, piller, demir, organik atıklar gibi pek çok farklı malzeme ayrıştırılarak geri dönüştürülebilmektedir. Bu maddeler özelliklerine göre farklı şekillerde geri dönüştürülmektedir.
Türkiye’de Yapılan Geri Dönüşüm Projeleri
Türkiye’de geri dönüşüm oranı, tüm atık malzemelerin geri dönüşümünde yüzde 22,4’tür. Bu oran Türkiye’de yapılan geri dönüşüm projeleri ile yükselmeye devam etmektedir. Örneğin; birkaç yıl önce başlatılan Sıfır Atık Projesi, doğayı korumak ve gelecek nesillere temiz bir doğa bırakmak için bilinçli bir topluma atılan adım niteliğindedir.
Sıfır Atık Projesi, atık maddelerin geri kazanımı ve üretilen yeni ürünlerde ham madde olarak yeniden kullanımı ile hem enerji hem de ham madde ihtiyacı açısından tasarruf sağlamaktadır. Doğal kaynakların bitme ihtimalini göz önünde bulundurarak verimli kullanmaya ve geri dönüştürmeye özen gösterilmesi gerekmektedir. Buna bağlı olarak ülkemizde gelişen sıfır atık çalışmalarının önemi gittikçe daha iyi anlaşılmaktadır.
Hangi Atıklar Geri Dönüştürülür?
Türkiye’de her yıl artmaya devam eden geri dönüşüm çalışmaları, atıkların piyasaya geri kazandırılmasında etkili rol oynamaktadır. Buna bağlı olarak birçok farklı malzeme atığı geri dönüşüm sürecine dahil olmaktadır. Geri dönüştürülebilen atıkları aşağıdaki gibidir;
- Ambalaj atıkları
- Tek kullanımlık malzeme atıkları
- Hayvansal ve bitkisel atıkları
- Karton malzeme atıkları
- Tıbbi atıklar
- Cam atıklar
