Kaynakların etkin bir şekilde kullanılmasını amaçlayan ve meydana gelen atık miktarının azaltılmasını ilke edinen plastik geri dönüşüm projeleri, son zamanlarda teknolojik gelişmelerin katkısı ile birlikte değişik alanlarda kendini göstermeye başlamıştır. Plastik geri dönüşüm projeleri hakkında bilgi edinmeden önce geri dönüşümün ne olduğu ile ilgili bilgilenmek gerekir. Çünkü geri dönüşümün tanımı ile beraber geri dönüşüm projelerinin kapsamı da kişilerin kafasında netleşir.
Geri dönüşüm, tekrar değerlendirilebilme imkânı olan atıkların birçok işlemden geçirilerek imal edilme sürecine tekrar dahil edilmesidir. Bir diğer deyiş ile kullanılmalarının ardından atık olan malzemelerin pek çok fiziksel ve kimyasal işlemler uygulandıktan sonra ham madde olarak yeniden imalat süreçlerine kazandırılması geri dönüşümdür.
Plastik atıkların ham maddesi petroldür. Geri dönüştürülmeyen plastik atıklar, doğal kaynakların tükenmesine yol açar. Dolayısıyla plastik atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım işlemlerine önem verilmesi doğal kaynakların korunmasını sağlar. Dünyada her yıl 300 milyon ton plastik ve 500 milyar ile 1 trilyon arasında plastik poşet üretilir. Bu plastiklerin üretimi esnasında 200 ile 400 milyon varil petrol kullanımı söz konusudur.
Plastik atıklar, tek kullanımlık olmaları için imal edilmesi sebebi ile neredeyse üretilen plastiğin yarısı çöp olur. Çöp olan bu plastiklerin önemli bir kısmı denizleri kirletir. Bir doğal katliamına yol açan bu plastik atıklar; hayvan, bitki ve denizlere zarar verir. Büyük bir çevre zararına neden olan bu plastikler hayvan, insan ve bitkiler için oldukça toksik özelliktedir. Her yıl 4 ile 5 trilyon plastik poşet atık olur. Her yıl bir milyar kuş ve memeli hayvan bu plastik atıkları sindirerek ölür. Bu nedenle plastik atıkların yeniden üretime kazandırılması ve bu yönde gerçekleştirilen geri dönüşüm projelerinin desteklenmesi gerekir.
Print Your City – Plastik Atıklardan Kent Mobilyası
The New Raw tasarım şirketi plastik atıkların tekrar değerlendirilmesi için daha önceden hiç görülmemiş bir çalışma başlatmıştır. İmza atılan bu çalışmaya dayanarak plastik atıklar, Rotterdam sokaklarının her bir yanında imal edilmiş banklara dönüştürülmüştür. Plastik atıklardan kent mobilyası yapma projesi, Rotterdam sokaklarında özgün bir tasarım ile bulunan bu bankları gün yüzüne çıkarmıştır. İnsanların oturmak ve rahat bir şekilde dinlenmek için kullandığı bu banklar %100 geri dönüştürülmüş plastikten imal edilmiştir.
Plastic Road – Plastik Atıklardan Bisiklet Yolu
Son zamanlarda gerçekleştirilen plastik atık değerlendirmesi çalışmaları arasında plastik atıklardan yapılan bisiklet yolu vardır. Umut verici bu proje, Amsterdam’da PlasticRoads projesidir. Asfalt yerine kullanılan plastik atıklar, bisiklet yoluna dönüştürülmüştür. 218 bin adet plastik bardak ve 500 bin adet plastik şişe kapaklarından geri dönüştürülen bir bisiklet yolu elde edilmiştir. Bu bisiklet yolu 30 metrelik bir parkur olmuştur.
Bunun yanında plastikten dönüştürülen bisiklet yoluna üzerinden geçen bisiklet sayısı, günün sıcaklığını algılayan sensörler eklenmiştir. Çevre dostlarının ilgisini toplayan bu bisiklet yolu, aynı zamanda teknoloji severlerin de gönlünü çelmiştir.
Platio – Güneş Paneli Döşeme Sistemleri
Güneş paneli döşeme sistemi, Macaristan menşeili şirket Platio’nun tasarladığı geri dönüştürülmüş plastikten yapılmıştır. Depolanan güneş enerjisini elektrik enerjisine çevirerek banklarda oturanların cep telefonlarını şarj edebilecek özelliğe sahiptir. Şirketin yenilenebilir enerji kullanımının yanında üretimde geri dönüştürülen plastik kullanımı da çevreci bir politika yürüttüğünü belirtir. Platio, dizaynını gerçekleştirdiği güneş paneli döşeme sistemleri sayesinde şehirlerin geleceğini şekillendirme konusunda yardımcı bir oluşum olmuştur.
Skyscraper (Gökdelen) – The Bruges Whale
Belçika’nın Bruges şehrinde düzenlenen ve teması ‘Liquid City (Sıvı Şehir)’ olan Bruges Triennal 2018 kapsamında, okyanustan çıkarılan plastik atıklarla hemen hemen bir okyanus boyutunda balina heykeli inşa edilmiştir. Plastik atıklar, Atlantik ve Pasifik Okyanuslarından Brooklyn’li mimarlık ve tasarım stüdyosu StudioKCA, Hawaii Wildlife Fund ile yaptığı iş birliği ile toplanmıştır.
“Plastik atıklar, okyanuslarda balinalardan daha fazla yüzüyor” açıklaması ile dikkat çeken StudioKCA, deniz kirliliği sorununa dikkat çekmiştir. Bu nedenle de okyanuslardan toplanan plastik atıklar ile balina heykeli yaptıklarına da dikkat çekmiş oluyor. Bu heykele Skyscraper (Gökdelen) – The Bruges Whale adı verilmiştir.
Feel The Peel – Portakal Suyu Otomatı
Tek kullanımlık karton ya da plastik bardakların kullanımını engellemek için geri dönüşüm modelinden yardım alarak sürdürülebilirliği ve inovatif yaklaşımı buluşturan Feel the Peel isimli portakal suyu otomatı, portakal suyu yapımı için kullanılan portakal kabuklarını geri dönüştürerek biyoplastik bardağa çevirmektedir. Tüketicilere portakal suyu biyoplastik bu bardak ile sunar.
Feel the Peel, suyu sıkılan portakalların kabuklarını kurutup bunları 3D yazısı için filament çubukları dönüştürür. Portakal suyu otomatı içerisinde bulunan 3D yazıcı, filamentleri bardak olarak basar. Daha sonra sıktığı portakalların suyunu da geri dönüştürülen biyoplastikten yapılan bardaklarda tüketicilere sunar.
