Tehlikeli atıklar patlayıcı, korozif, tahriş edici, tutuşabilen ve kanserojen özellikleri sebebiyle çevre ve insan sağlığı açısından risk barındıran atıklara tehlikeli atık denir. Tehlikeli atık, insan ve hayvanlar başta olmak üzere doğaya ve canlı sağlığına zarar verebilecek özellikte yanıcı, yakıcı, kanserojen ve patlayıcı özellikte olmaktadır.
Genellikle endüstriyel üretim sürecinde tehlikeli atığa dönüşen bu maddeler katı, sıvı ve gaz halde olabilmektedir. Tehlikeli atıklar bileşiminde çevreye ve insan sağlığına zarar potansiyeli taşıyan maddeler içerir. Maden ve petrol üretiminden, endüstriden, tarımdan, arıtılmış ya da arıtılmamış çamurdan ve evsel faaliyetlerden kaynaklanan atıklardır.
Tehlikeli atık olarak sınıflandırılan maddeler şunlardır; kontamine olmuş maddeler (boya kutuları, kimyasal kaplar, yağ ve teneke varilleri), standart dışı ürünler, endüstriyel atıklar, kimyasal kalıntılar, son kullanma tarihi geçen ürünler, pH değeri çok düşük veya çok yüksek maddeler, eski pil ve aküler, yanlış kullanım nedeniyle farklılaşmış veya bozulmuş ürünlerdir. Bunun yanı sıra siyanür içeren sertleştirme tuzları, asbest içeren maddeler, metallerin mekanik olarak işlenmesi sırasında oluşan ve yağ bulaşmış atıklar (metalik çamurlar, yağlı metal talaşları), organik solventler, filtre tozları, metal içeren boya ve fosfat çamuru gibi maddeler tehlikeli atık olarak tanımlanmaktadır.
Tehlikeli Atıkların Sınıflandırılması
Tehlikeli atıkların sınıflandırılması tehlike derecesi, yanıcı, parlayıcı, korozif, reaktif ve zehirli olma durumlarına göredir. Atıklar fiziksel özelliklerine göre katı, çamurumsu, toz, sıvı, gaz, yanabilir ve yanamaz biçiminde de sınıflandırılmaktadır.
Tehlikeli atık olarak sınıflandırılan maddeler şöyle sıralanabilir;
Kimya Sanayii: Kimya sanayinde kuvvetli asit ve bazlar, reaktif atıklar ve solventler tehlikeli atık olarak tanımlanabilir.
Temizlik ve Kozmetik Sektörü: Ağır metal tozları, yanabilen ve parlayabilen maddeler, yanabilen solventler, kuvvetli baz ve asitler tehlikeli atık konumundadır.
Metal Endüstrisi: Ağır metallerle beraber siyanürlü atıklar, ağır metal içeren kalıntılar, boya atıkları, kuvvetli asit ve bazlar sıralanabilir.
Deri İşleme Atölyeleri: Toluen ve benzen tehlikeli atık kategorisindedir.
Kağıt Endüstrisi: Ağır metaller içeren boya kalıntıları, parlayabilen solventler tehlikeli atık sınıfındadır.
İnşaat Sektörü: Solventler, yanabilen boya atıkları, kuvvetli asit ve bazlar bu sektörde kullanılır.
Matbaacılık Sektörü: Ağır metal çözeltileri, atık mürekkepler, solventler, elektro kaplama atıkları, ağır metal içeren mürekkep çamuru tehlikeli atıktır.
Araç Bakım Atölyeleri: Ağır metal içeren boya atıkları, yanabilen atıklar, kullanılmış pil ve bataryalar, solventler, akü kalıntıları tehlikeli atık olarak tanımlanır.
